روستای هود

 

هود، روستایی از توابع بخش بیدشهر ، شهرستان اوز در استان فارس ایران است.

این روستا در شمال شهر اوز و در مسیر راه لار به جهرم و در ۹۰ کیلومتری شمال غربی شهر لار و در ۹۲ کیلومتری جنوب شرقی جهرم واقع شده‌است. این روستا از روستاهای تاریخی ایران به‌شمار می‌آید که قدمتی بالا دارد. گویند در دوران قدیم روستا شهری بزرگ بوده‌است.

 

جمعیت

دارای ۳۴۷ خانواده و جمعیت ۱۳۱۴ نفر جمعیت می‌باشد که عمده‌ی مردم آن از اهل سنت و از شاخه شافعییعنی از پیروان امام محمد ادریس شافعی هستند. زبان ایشان فارسی است و به گویش محلی تکلم می‌کنند.

زبان

اَچُمی از گویش‌های به جا مانده از زبان فارسی پهلوی، مربوط به دوره ساسانیان و پیش از آن می‌باشد و یکی از هفت ریشه اصلی زبان فارسی کنونی است. امروزه به خاطر تفاوت‌های زیادش با زبان پارسی معیار به عنوان یک زبانِ مستقل از شاخهٔ زبان‌های ایرانی‌تبار جنوب غربی قلمداد می‌شود. گویش‌های زبان لارستانی نواده پارسی میانه محسوب می‌شود. این زبان به خاطر نگه داشتن واژگان بسیاری از پارسی میانه، زبانی خالصتر از زبان پارسی مدرن است و حتی هنوز ارتباط نزدیکی باپارسی باستان دارد.^[۱][۲] بیشتر ساکنان جنوبی استان فارس و هرمزگان ش به این گویش صحبت می‌نمایند. گویش اچمی از گویش‌های فارسی‌تبار یعنی متعلق به شاخه جنوب غربی گویش‌های ایرانی است. نام این گویش از کلمه اچم که به معنای برویم- بروم- می‌روم، می‌باشد، که به علت استفاده فراوان این لفظ در یاد دیگر فارسی زبانان می‌ماند. این گویش در جای جای منطقه جنوب به شکل‌های متنوعی خود را نشان داده و نمود کرده‌است که بیشتر این تفاوت‌ها در تلفظ واژگان است. گویش اچمی لهجه‌های بسیار فراوانی را در بر می‌گیرد. گرچه به زبان همه ساکنان لارستان، لاری گفته می‌شود، این زبان در جای جای این منطقه نمودهای گوناگونی دارد که بیشتر این تفاوت‌ها در تلفظ واژگان است. زبان لارستانی بیش از چندین لهجه را دربر می‌گیرد: لاری، فرامرزی، بشاگردی، کُوخِردی، خُنجی، اسیری، اِوَزی،جناحی (جمسی)، گَوده‌ای، گِراشی، فیشوَری، فداغی، بیخه‌ای و بَستَکی. در بسیاری از مناطقی که به این گویش صحبت می‌کنند، کلمات و واژگانی خاص نسبت به بقیه مناطق اطراف خود به کار می‌برند که در بعضی موارد تأثیر گرفته از زبان‌های هندی، انگلیسی، پرتغالی و عربی است که به علت مراودات بسیار زیاد مردم این مناطق با کشورهای مختلف می‌باشد. ما لچانوا زبان‌شناس معاصر روس، عقیده دارد که کومزاری نیز یکی از لهجه‌های لارستانی است.

شهید ضیایی[ویرایش]

شیخ محمد ضیایی معروف به پدر جنوب از بزرگترین عالمان ایران اهل این روستا بودند ایشان مدرسه علوم اسلامی اهل سنت و جماعت بندر عباس را تأسیس نمودند شیخ محمد ضیایی فرزند محمد صالح فرزند اسماعیل فرزند شمس الدین روز چهارشنبه ۱۳ تیر ماه ۱۳۱۸ (هـ. ش) مطابق با ۱۷ جمادی الاول ۱۳۵۸ (هـ. ق) در خانواده‌ای مؤمن و متدین در روستای هود از توابع بخش اوز لارستان فارس متولد شد. شیخ محمد ضیایی پس از عمری دعوت. در سن ۵۵ سالگی در روزی ما بین چهارشنبه ۲۲ تیرماه ۱۳۷۳ تا چهار شنبه ۲۹ تیرماه ۱۳۷۳ مطابق با ۴ الی ۱۱ صفر ۱۴۱۵ ه_. ق کشته شد.

امکانات

این روستای بزرگ، شامل امکانات زیر است:

هفت مسجد (خواهران و برادران)، کلاس حفظ با امکانات خوابگاهی (خاص دو ماه تابستان)، مدارس ابتدائی و راهنمایی پسران و دختران، پیش دبستانی، خانهٔ بهداشت، مرکز مخابرات، پارک محله‌ای، جادهٔ آسفالته، آب لوله‌کشی شدهٔ شیرین، برق منطقه‌ای شبانه‌روزی، دو سد و آبگیر مصنوعی، مجموعهٔ ورزشی، دشت‌های تفریحی، دو بلوک زنی، آپاراتی یا پنچرگیری و تعویض روغن ماشین آلات، دو کارواش (ماشین شویی)، و بانک تجارت، از امکانات موجود در روستا می‌باشند.

گذران زندگی

گذران زندگی مردم از طریق کار در کشورهای عربی حوزهٔ خلیج فارس تأمین می‌شود. همچنین کشاورزی شغل مردم روستا است، کشاورزی:

بر اساس نقشه و مدارک مستند، میزان مستثنیات اراضی از زمین‌های منابع ملی در روستای هود ۱۲۱۷ هکتار است که شامل قطعات متعدد در اطراف و جوانب روستا از آن جمله مناطق کوهستانی غرب و دشت شرق روستا است. بخش عمده‌ای از اراضی این روستا، آبی و بخشی نیز به صورت دیمی کاری، زراعت می‌شود. در هود آب‌های جاری یعنی رودخانه، چشمه و قنات وجود نداردو استحصال آب از طریق استفاده از موتور پمپ‌های دیزلی یا برقی صورت می‌پذیرد.

روش آبیاری در باغات از سیستم آبیاری تحت فشار، معروف به آبیاری قطره‌ای و در اراضی زراعی به روش سنتی و غرقابی است. اراضی این روستا، خرده مالکی است و بر اساس مدارک موجود، مشمول هیچکدام از مواد قانون اصلاحات اراضی واقع نشده‌است (هر چند که در این خصوص، در اراضی دیمکاری، اختلافاتی وجود دارد و در مورد شمول اراضی نسبت به قضیهٔ اصلاحات اراضی، اختلاف نظر وجود دارد).

در گذشته روش تقسیم محصول بین برزگر و مالک در زمین‌های آبی به صورت دو پنجم (برزگر) و سه پنجم (مالک) بوده‌است اما در شرایط فعلی به صورت یک چهارم (برزگر، کارگر کشاورزی مستأجر) و سه چهارم (مالک) بوده که همهٔ عوامل زراعی مانند (آب، زمین بذر و..) بجز آبیاری و مراحل داشت محصول که زارع یا مستأجر معمولاً عهده‌دار است، به عهدهٔ مالک است.

درآمد کشاورزان که معمولاً از یک کاشت زمستانه استفاده می‌نمایند، تابع شرایط آب و هوایی و میزان بارندگی است و در مقابل، هزینه‌های جاری نیز به شرایط یاد شده ارتباط دارد که در مجموع، هزینه‌های کل در حدود پنجاه درصد در آمد ناخالص است.

وضعیت جغرافیایی

ارتفاعش از سطح دریا در حدود ۹۵۰ متر و از سمت شمال به روستای کاریان و از سمت شرقی به شهر بیدشهر و روستای کوره و دریاچهٔ فصلی مجاورت دارد. این روستا به جز از سمت شرق، محصور در ناهمواری‌های کوهستانی و محدودهٔ آن در حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع است که غربی‌ترین و آخرین روستای بخش بیدشهر و بر سر راه لارستان - شیراز از طریق راه جهرم قرار داشته و یکی از خوش آب و هواترین مناطق لارستان و از لحاظ وفور منابع آب شیرین از نادرترین نقاط آن است، چرا که از لحاظ اکولوژی و زمین ساختی در دامنهٔ مناسبترین مخروط افکنهٔ قلهٔ چابار استقرار یافته و به برکت آب‌های نشتی از غارهای آهکی کوهستان‌های جنوبی که به صورت طبیعی و خدادادی محصور در یک لایه محافظ مارنی است. محدوده‌ای هرچند کوچک در آن غنی از منابع گوارای آب آشامیدنی و به منزلهٔ یک سد طبیعی زیر زمینی در مقابل هجوم آب‌های شور منطقه حاصل از وجود گنبدهای نمکی و گچی دشت و کوهپایه‌های اوز است.

پوشش گیاهی

پوشش گیاهی منطقه از گونه‌های گرمسیری زاگرس و شامل درخت و درختچه‌های هر چند تنک و کم پشت کنار (سدر) است که از گونه‌های منحصر بفرد لارستان است (به حکایت نوشته‌های ابن بطوطه، جهانگرد مشهور مراکشی هنگام عبور از لارستان در عهد صفویه، گویا از لار تا خنج، همه جا جز جنگل‌های انبوه و سایه سارهای کنار چیزی مشاهده نکرده‌است؛ و اگر بزرگنمائی و غلو نکرده باشد می‌گوید: خورشید را به چشم ندیدم)، بادام کوهی و در ارتفاعات، گیاهان صنعتی چون آنغوزه و گونی زده و گیاهان مرتعی متنوع و پر گل و بعضاً گیاهان داروئی همچون آویشن، بابونه، گلپر، گلرنگ و غیره یافت می‌شود.

گونه‌های جانوری

از لحاظ حیات وحش در گذشته در دشت‌ها، آهو، گرگ، روباه، گراز (خوک وحشی)، خارپشت (به زبان محلی: چوله یا صید)، جوجه تیغی، کفتار و شغال و در کوهستان‌ها انواع بزکوهی (کل، میش و قوچ) فراوان یافت می‌شد، که متأسفانه نسل بسیاری از آن‌ها در حال انقراض و نابودی است. لازم به توضیح است که این منطقه یکی از اولین زیستگاه‌های کفتار بوده، همچنین قوچ وحشی لارستانی از گونه‌های شناخته شدهٔ حیات وحش ایران است.

 

تاریخچهٔ روستا

گرچه متأسفانه این روستا همچون سایر روستاهای کشور و منطقه، دارای تاریخ علمی شناخته شده‌ای نیست ولی به لحاظ مجاورت و همسایگی با روستای باستانی کاریان و با توجه به آثار به جا مانده که هر کدام در شمار و اندازهٔ آثار قابل ثبت مواریث فرهنگی مملکت است، قدمت این روستا مربوط به سال‌های متمادی قبل از اسلام است. آثار و بقایای قلعه‌هایی همچون تمب پس تمب (تمب یا قلعهٔ پاس تمب)، قلعهٔ زیردژ، قلعهٔ شهرستان، قلعهٔ خندقی و قلعهٔ جهان‌آباد (جهنو)، حاکی از قدمت و دیرینگی و گسترهٔ وسیع و آبادانی و رونق این روستا از سده‌های قبل از اسلام است. در گذشته‌های نه چندان دور، مورخینی همچون میرزا حسن حسینی فسائی، صاحب کتاب فارسنامهٔ ناصری و نصیرالملک صاحب کتاب آثار العجم از این روستا در نوشته‌های خویش نام برده‌اند. دانشمند فرهیخته و مورخ نامدار، محمد ابراهیم باستانی پاریزی از اساتید برجستهٔ دانشگاه تهران در کتاب حماسهٔ کویر تحت عنوان آثار وجودی قلم به دست‌ها و شمشیر به دست‌ها، از مبارزات شخصی به نام فضلعلی قلعه تیری هودی نام می‌برد که به مدت پانزده سال با اقوام و اقارب خویش در قلعهٔ هود (که هنوز در ورودی روستا آثارش باقی است)، معتمد الدولة فرهاد میرزا شاهزادهٔ قاجار و فرمانروای فارس و محمد علی قوام الملک را گرفتار و در حملات سرکوب گرانه، آنان را زمین گیر نموده‌است. در ناسخ التواریخ و تاریخ جهانگیریه به تألیف محمد اعظم خان بستگی پیرامون همین موضوع از هود و چهره‌های نامدار آن نام برده شده‌است. بخصوص شخص معتمد الدوله فرهاد میرزای قاجار در کتاب خویش شرح مفصلی در موضوع یاد شده آورده‌است. وجه تسمیهٔ این روستا به درستی معلوم نیست و واژه‌هایی همچون هودژ، هوده یا هد (به معنای سود و فایده در مقابل بیهوده) به آن نسبت می‌دهند لکن رایج‌ترین روایت با نسبت این روستا به هود پیامبر (ع) یا نام شخصی به همین نام ممکن است بوده باشد.

آثار باستانی

در روستای هود آثار باستانی واماکن دیدنی گوناگونی وجود دارد، و با توجه به توضیحات بالا به وفور یافت می‌شود که عبارت‌اند از:

• قلعه زیر دژ
• قلعه پس تمب
• آرامگاه امامزاده شاه ولی
• آرامگاه امامزاده میرمنصور
• گورستان زندان منم مجنون
• مسجد جامع
• قلعه جویمی

 

مطلب در مرداد 99 ویرایش شده است

منابع

• شریفی، محمد. (هود وکاریان در گذرگاه تاریخ) جلد اول، چاپ اول، سال انتشار ۲۰۰۳ میلادی.

چهره های ماندگار روستای کهنه - 2 ( سید مرتضی حسینی )

سید مرتضی حسینی در خانه ای اوقافی در مسجد شهرک زندگی می کند , علیرغم اینکه خانه محقّر و کوچک به نظر می آمد اما با چنان استقبال گرمی مواجه شدیم که فکر می کردیم به کاخی بزرگ وارد شده ایم . سید رونق و گرمی زندگی اش را مدیون خوش سلیقگی و زحمات همسرش می داند. همسرش دختر جناب آقای سید محمد صالح حسینی چهره ماندگار در فعالیتهای مذهبی و امام جمعه کهنه می باشد. همسر با سایقه سید مرتضی تنها فرزند از بین یازده فرزند سید محمد صالح است که اکنون در زادگاه خود و در نزدیکی پدر و مادرش زندگی می کند و می تواند به ملاقات پدر و مادر پیرش برود. سید مرتضی از یادمان سلسله سادات می باشد . او مشهور است به رک گویی , کم گویی و گزیده گویی و اینها از صفات سادات می باشد. ( مصطفی رضایی )

 

-         لطفاً خودتان را برای آشنایی بیشتر خوانندگان معرفی بفرمائید.

• سید مرتضی حسینی فرزند سید محمد متولد 1339 روستای کهنه و دارای 4 پسر و یک دختر هستم. دارای تحصیلات لیسانس از دانشگاه اسلامی شهر مدینه عربستان و مدت 9 سال در عربستان اقامت داشتم و در زمان انقلاب شکوهمند اسلامی از دانشگاه عربستان انصراف دادم  و به ایران برگشتم و در دانشگاه مشهد به تحصیل در رشته زبان و ادبیات عرب مشغول شدم.

-         چند سال است که مدرس مدرسه علوم دینی هستید ؟

• از سال 1371 مدرس مدرسه علوم دینی و دروس تفسیر , حدیث و فقه را تدریس می نمایم.

-         فعالیت شما در زمینه امام جماعت در چه مکانهایی بوده است؟

• در روستاهای قلات , کهنه و جناح بستک  به عنوان امام جمعه و جماعت فعالیت داشته ام.

-         کمی از فعالیتهای  مرحوم پدرتان و والده اتان ( بی بی خدیجه ) بگوئید.

• مرحوم پدر بزرگم سید عبداله از قلات به روستای کهنه مهاجرت نمودند و ایشان پیش نماز مسجد بودند و مکتبخانه ها مدت کوتاهی به عهده داشتند . مرحوم پدرم از بدو ورود به روستای کهنه  امام جمعه و جماعت و تعلیم قرآن و امورات شرعی روستای کهنه را به مدت 60 سال به عهده داشتند. مرحومه والده ام نیز مدرس قرآن در مکتبخانه سنتی بودند که اکثراً قاریان قرآن در کهنه از شاگردان وی می باشند.

-         لطفاً از فعالیتهای خودتان بگوئید.

• بنده از سال 1354 که وارد مدرسه دینی سلطان العلماء بندر لنگه شدم فعالیتهای مذهبی خود را در روستا شروع  نموده ام  و تا کنون همچنان ادامه داشته است. بنده در حل اختلافات خانوادگی همیشه پیش قدم و علاقمند به آن بوده ام بطوریکه به سبب اعتبار نام پدر و عمویم توانسته ام به خوبی با اعتمادی که اهالی خوب کهنه به من عنایت داشته اند انجام بدهم و این همه از لطف مردم کهنه بوده است.

-         نظرتان در مورد مردم  روستای کهنه چیست؟

• مردم روستای کهنه بسیار خونگرم و صمیمی هستند و زمینه بسیار مساعدی با همکاریشان در فعالیتهای مذهبی و اسلامی را برایم فراهم ساخته اند و وصیت مرحوم پدرم این بود که  پس از مرگش در قبرستان قدیمی کهنه به خاک سپرده شود و این خود دلیل بر ادعای بنده می باشد که چقدر از این روستا و مردم  کمال رضایت داشته ایم و زمانی که مردم کهنه تقاضا نمودند که از قلات به کهنه بیایم برای امام جماعت با آغوش باز و رضایت پذیرفتم و تا کنون با نهایت سعی و تلاشم در همه زمینه هایی که می توانسته ام در امورات روستا خدمت نموده ام و با توجه به مشکلاتی که پیش آمده و بر خلاف میل قلبی ام فعلاً دست از فعالیت کشیده ام و مطمئن هستم که همه ی اهالی کهنه از صمیم قلب مرا دوست دارند و بنده هم این حس را به همه ی مردم زادگاهم دارم چون خود را خدمتگزار این مردم  و زادگاهم کهنه می دانم و با رفع شدن این شک و شبه ها و مهلت یک ماهه ای که از طرف تشکّل ائمه جمعه و جماعت و هیات فتوای اهل سنت جنوب داده اند , امیدوارم که بتوانم به فعالیتهای خود ادامه دهم و  شریک شادی و غم و همه امورات زادگاهم باشم . برای بنده که کهنه ای هستم مرزی بین کهنه و شهرک وجود ندارد و فعالیتم با همکاری مردم خونگرم  کهنه روی هر دو مکان متمرکز بوده و خواهد بود .

-         شما از اعتبار خیلی خوبی در بین تجار منطقه برخوردارید , از این فرصت  خوب چه استفاده هایی برای روستا انجام داده اید؟

• بنده برای قبرستان جدید الاحداث و استادیوم ورزشی که قرار است احداث گردد فعالیتهایی انجام شده و قولهایی مساعد از تجار جهت همکاری در ساخت این بناها گرفته ام که انشاءاله این امر تحقق می یابد.

-         و حرف آخر :

• از شما مدیران دلسوز این وبلاگ و زحمت کشان و دوستداران روستا سپاسگزارم و از اینکه بارها با بنده بصورت حضوری و تلفنی در رابطه با استعفای بنده صحبت نموده اید و امیدوارم با تلاش دلسوزانه  شماها  اتحاد برقرار شود و بنده هم بتوانم به جمع شماها بازگردم و خدمتگزار زادگاهم باشم چون این ماجرایی که در خصوص استعفایم پیش آمده بر خلاف میل قلبی بنده بوده و امیدوارم حضور شما موجب خیر و برکتی برای بازگشت بنده باشد.

گزارش از : مصطفی رضایی  – مرتضی اسماعیلی

چهره های ماندگار روستای کهنه : بهرام رفیعی

این سری مصاحبه ها کوششی است جهت ارج نهادن به زحمات افرادی که در روستا فعالیتهای گوناگون مهمی داشته اند . به سراغ یتیمی می رویم که اگر دست تقدیر او را از داشتن مهر پدری محروم نمود ولی استعدادش او را به حق به کِسوَت معلمی کشاند تا زمزمه ی مهر پدری را در کلاس درس بنوازد.

مدرسه راهنمایی روستای کهنه  سالهای طلایی نمونه بودن را با مدیریت آقای " بهرام رفیعی " تجربه نمود . فوتبال روستای کهنه نیز از حضور شخصیت بزرگانی چون " بهرام رفیعی " اعتبار و ارزشی هدفمند یافت . در زمینه های عمرانی همین بس که سالن اجتماعات دبیرستان سلحشور کهنه فقط ماحصل یکی از خدمات ارزشمند شخصیت " بهرام رفیعی " به روستا می باشد . گرچه از دیدن چهره خندانش محروم هستیم اما "بهرام رفیعی " هنوز الگو و اسطوره فرهنگی روستای کهنه می باشد.

           معلمی چو کانونی از آتش است       همه کار او سوزش و سازش است            

   همی سوزد و مهر و گرمی دهد       به سنگین دلان درس نرمی دهد

 

 

بهرام رفیعی

-         لطفاً برای آشنایی بیشتر خوانندگان این وبلاگ خودتان را معرفی نمائید.

• بنده بهرام رفیعی فرزند عبدالرحمن ,  45 سال سن دارم و مدیر مدرسه راهنمایی زارعی اوز با 27 سال سابقه خدمت در آموزش و پرورش  هستم.

-         آیا از شغلتان راضی هستید؟

• طبیعتاً باید بگویم بله کاملاً راضی هستم زیرا شغل معلمی با توجه به علاقه ای که به این شغل دارم شغل بسیار خوبیست هر چند از نظر حقوق و مزایا در حدی نست که زندگی را تامین کند ولی از نظر معنوی و اجتماعی بسیار عالی و رضایتبخش می باشد.

-         دوران تحصیل خود را چگونه و کجا گذرانده اید؟

• دوران ابتدایی در مدرسه نوبنیاد کهنه بوده ام و دوران راهنمایی و دبیرستان هم در دبیرستان بهروزیان اوز که در آن زمان راهنمایی و دبیرستان باهم در آن مدرسه بود گذراندم. دو سال تربیت معلم هم در شیراز ( آب باریک ) بوده ام . دوره لیسانس ( رشته زبان و ادبیات فارسی ) در دانشگاه آزاد اسلامی فیروز آباد گذراندم که در سال 1383 وارد آن دانشگاه شدم و اکنون هم دانشجوی دوره فوق لیسانس در رشته تاریخ دوره اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی داراب می باشم که ورودی بهمن ماه 1386 می باشم.

-         آیا خودتان را شخص موفقی می دانید ؟

• بله خودم را موفق می دانم .

-         چه عواملی در موفقیت شما موثر بودند؟

• علاقه و استعداد و پشتکار در امر مطالعه که حتی بعد از وقفه ای 22 ساله (وقفه به دلیل مشغولیتهای زندگی ) بازهم به این امر با جدّیت ادامه دادم که همین سبب موفقیت  در ادامه تحصیل آکادمیک بنده شده است.

-         چه کسانی بیشترین تاثیر در امر موفقیت شما داشته اند ؟

• با توجه به اینکه در آن زمانها ( مصادف با دوره راهنمایی تحصیلم ) دانش آموزانی از روستا مثل مرحوم محمدطیب فیروزی – عبدالکریم آزادی و اسماعیل احمدی بنا به دلایلی تحصیل را نیمه تمام در اوز رها کردند چند سال بعد همین باعث شد همهمه ای در روستا ایجاد شود و بزرگان روستا به خود بیایند که در امر تحصیل احساس می شود که نسبت به روستاهای همجوار کمی عقبتر هستیم و این خود نوعی تلاش را در بزرگان ایجاد کرد که بزرگان بچه های روستا را شدیداً مورد تشویق خود قرار دادند از جمله برادرهایم حاج هاشم – حاج صالح و مخصوصاً حاج محمد از همین کسانی بودند که بر امر تحصیل تاکید بسیار داشتند که به اوز بیاییم که همین حرکت از سوی برادرانم سبب شد که همراه دیگر دوستانم احمد آزادی – ابراهیم محمودی – عبداله سلامی – عبداله فیروزی – محمد وطنخواه – محمدنور زمانی و عبدالکریم رهنورد جهت ادامه تحصیل به اوز بیاییم و این تشویق برادرانم و جوّ پاک و سالم روستای کهنه و شهر اوز در آن زمان و عشق و علاقه ی همه این چند نفر به ادامه تحصیل و لطف و محبت مادرانه مادرانی که هر ماه یکی از آنها موظف بود در امورات تحصیل و خانه ما را یاری فرمایند , باعث موفقیت در امر تحصیل تا مقطع دیپلم شد و حتی به یاد دارم که همگی ما درسهایمان خوب بود و با نمرات عالی دوران تحصیل را تا آن مقطع گذراندیم. به خاطر دارم که در زمین فوتبال بودم آقای حاج عبدالعزیز عبدی خبر قبولی ام را در تربیت معلم به من دادند که بعد از آن دو سال در دوره تربیت معلم شیراز با موفقیت گذراندم و در دوران لیسانس و فوق لیسانس تلاش و پشتکار خودم و همکاری و حمایت خانواده ام مخصوصاً همسرم در امر موفقیم دخیل بوده اند.

-         معلمی خود را از کجا شروع نمودید ؟

• در سال 1361 و از روستای خودم کهنه شروع کردم.

-         به عنوان اولین معلم روستا چه توصیه ای به معلمان دارید؟

• با توجه به اینکه پیشرفت و توسعه هر جامعه ای در گرو امکانات مادی و معنوی و فرهنگی آن جامعه می باشد صحبتم با همکاران فرهنگی ام که با تلاش و سعی و همت وافر خود به این جایگاه و مقام والای معلمی رسیده اند اینست که غافل از امر تحصیل فرزندان روستا نشوند و این سفارش بنده به همه برسانند:

من نگویم که کنون با که نشین و چه بنوش * که تو خود دانی اگر زیرک و عاقل باشی

که انشاء اله همه زیرک هستند و کشتی توسعه مادی و فرهنگی روستا را به ساحل ترقی و توسعه خواهند رساند.

-         آیا نظام آموزشی در دوران خدمت شما دچار تغییر و تحولی شده است ؟

• بله , یک نظام آموزشی بر اساس اینکه جامعه در حال تغییر و تحول است می بایست دستخوش تغییر باشد و حرکتجامعه به سمت جامعه ی نو و مدرن می باشد اما نسبت به 27 سال قبل مقداری با توجه به اینکه در حال حاضر نظام آموزشی ما محصّل سالاریست , دست معلم در امر تعلیم وتربیت مثل سابق باز نیست . در گذشته قدرت تاثیرگذاری در دست معلم بود و امروزه  لازم است با توجه به شگردهای زمانه و آموزشهای نوین حرکت کنیم  وگرنه کشتی آموزش و پرورش به ساحل ترقی نخواهد رسید.

-         در گذشته در روستا و الان در اوز چه فعالیتهای اجتماعی داشته اید؟

• به عنوان اولین معلم روستا و توقع اهالی از بنده و علاقه ام به امورات اجتماعی در همه زمینه های فرهنگی , عمرانی و ورزشی شرکت داشتم به عنوان مثال در ساخت مدرسه راهنمایی دخترانه فعلی کهنه ( راهنمایی سابق پسرانه ) – سالن دبیرستان سلحشور , زمین های فوتبال , لوله کشی و حفر چاه برکه گلشا که همه اینها در سایه همدلی , همکاری , مشارکت و اعتماد اهالی به بنده میسر گردید . واقعاً همکاری عمرانی اهالی در آن زمانها زیاد بود و در شهر اوز هم با توجه به علاقه ام جایگاه خود را در امورات فرهنگی پیدا کردم و ادامه تحصیل دوره لیسانس و فوق لیسانس را نیز درزمانی که ساکن شهر اوز شدم شروع کرده ام که البته جوّ فرهنگی اوز در این امر سهیم بود و در انجمنهای علمی فرهنگی اوز شرکت داشته ام  , در برنامه های انجمن ادبی اوز شرکت می کنم و از اعضای هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی اوز هم می باشم.

-         نظر شما در رابطه با وبلاگ مربوطی ( کهنه اوز ) چیست؟

• با توجه به اینکه این وبلاگ پل ارتباطی بین گذشته , حال و آینده تاریخ روستا می باشد و با توجه به پیشرفت فناوری اطلاعات و عصر اینترنت و ارتباطات و دهکده جهانی این یک امر بسیار لازم و ضروری بود که شما آقایان مصطفی رضایی و مرتضی اسماعیلی در این امر قدم گذاشته اید که انشاءاله همیشه و در همه زمینه ها موفق و موید باشید که با این وبلاگتان موفقیت و پیشرفت روستا تضمین می کند.

گزارش از : مصطفی رضایی و مرتضی اسماعیلی

مسجد شیخ ابی اسحاق کهنه اوز

تاریخچه و قدمت مسجد شیخ ابی اسحاق :

مسجد شیخ ابی اسحاق روستای کهنه قدیمی ترین و کهن ترین مسجد این روستا می باشد . بطوریکه وقتی که در 75 سال قبل تعمیر می شده است , لوح سنگی قدمت آن را به 700 سال قبل از آن ربط می داده است  اما این لوح سنگ اکنون مفقود شده است که احتمال به سرقت رفتن آن بسیار می باشد که یکی از اهالی کهنه – (مرحوم) محمد صالح آزادی – در زمان تعمیر مسجد لوح سنگ مذکور مشاهده نموده اند. با این احتساب قدمت آن به حدود 8 قرن بر می گردد.

آرامگاه  شیخ ابی اسحاق در ضلع جنوبی مسجد ( رو به کوه ) می باشد .

 

آرامگاه شیخ ابی اسحاق 

معماری مسجد شیخ ابی اسحاق :

این مسجد از مصالحی چون خشت , سنگ – ساروج و اخیراً در هنگام تعمیر از گچ و سیمان هم استفاده شده است.معماری آن منحصر به منطقه جنوب کشور است و بطوری بنا شده است که در فصل گرما و سرما نمازگزاران می توانستند عبادت خود را بدور از سرما و گرما انجام دهند.

  این مسجد به  گونه ای مورد احترام  و توجه مردم کهنه بوده است که در زمان خشکسالی برای طلب باران در آن مردم جمع می شده اند و آش مخصوصی به نام آش شیخ ( شُلَک شیخ ) نذر می کرده اند و همه اهالی کهنه در تهیه آن نقش داشته اند.

 

 قسمتهای مختلف مسجد :

مسجد شیخ ابی اسحاق از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از : محوطه مسجد – نمازخانه – شبستان – وضوخانه – حمام و غسالخانه – انبار – منبع ذخیره آب – چاه آب و ...

مسجد شیخ ابی اسحاق در فهرست آثار ملی ایران :

با توجه به قدمت آن این مسجد از سوی میراث فرهنگی مورد توجه قرار گرفت و با پیگیریهای به عمل آمده در مورخه18/6/1387  و با همکاری بخشداری اوز -  میراث فرهنگی لارستان – دهیاری کهنه مرتضی اسمعیلی – آقای احمد خضری سردبیر نشریه عصر اوز و شورای اسلامی کهنه با شماره 23403 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .

 

جهت مشاهده انعکاس این خبر در رسانه ها و سایتهای خبری کشور به ادامه مطالب  دقت فرمائید.

 

وضعینت کنونی مسجد شیخ ابی اسحاق :

لازم به ذکر است این مسجد هنوز هم با توجه به توجهی که به آن شده است قابل استفاده است و حتی در ماه رمضان جمعیتی از اهالی را به خود جذب می نماید و در آن به عبادت می پردازند.

 

 

 

 بازتاب ثبت مسجد شیخ ابی اسحاق کهنه اوز در فهرست آثار ملی ایران در رسانه ها و سایتهای خبری کشور

http://www1.farsnews.com/newstext.php?nn=8711061923

_{مسجد ابی اسحاق اوز در فهرست آثار ملی جای گرفت}

 

خبرگزاری فارس: مسجد ابی‌اسحاق روستای کهنه شهر اوز در فهرست آثار ملی جای گرفت.

 

 

به گزارش خبرگزاری فارس از اوز، از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مسجد ابی‌اسحاق روستای کهنه شهر اوز در فهرست آثار ملی جای گرفت. 
دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر اوز یکشنبه شب در جمع خبرنگاران با اعلام این خبر افزود: قدمت این مسجد به 700 سال پیش و به دوران تیموریه می‌رسد که تاکنون بارها تعمیر و مرمت شده است.
احمد خضری در ادامه گفت: آخرین بار تعمیر این مسجد در 75 سال پیش انجام شده و مصالح به‌کار رفته در ساخت آن، سنگ، گچ، ساروج و خشت خام است. 
وی گفت: معماری این مسجد ویژه مناطق گرم و خشک جنوبی است به نحوی که نماز‌گزاران در فصول گرما و سرما در امان بوده‌اند.

 

 

---

 

http://larshenasi.com/2009/01/14.html

 

مسجد ابی‌اسحاق روستای کهنه شهر اوز در فهرست آثار ملی

از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مسجد ابی‌اسحاق روستای کهنه شهر اوز در فهرست آثار ملی جای گرفت.

دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهر اوز یکشنبه شب در جمع خبرنگاران با اعلام این خبر افزود: قدمت این مسجد به 700 سال پیش و به دوران تیموریه می‌رسد که تاکنون بارها تعمیر و مرمت شده است. احمد خضری در ادامه گفت: آخرین بار تعمیر این مسجد در 75 سال پیش انجام شده و مصالح به‌کار رفته در ساخت آن، سنگ، گچ، ساروج و خشت خام است. وی گفت: معماری این مسجد ویژه مناطق گرم و خشک جنوبی است به نحوی که نماز‌گزاران در فصول گرما و سرما در امان بوده‌اند.

 

---

 

 

http://www.farsnama.com/index.php?DISP=show&newsid=38499

 

  شماره خبر : 38499      تاریخ : 07/11/1387

مسجد شیخ ابی اسحاق اوز در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد .

گروه شهرستانها: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مسجد شیخ ابی اسحاق روستای کهنه بخش اوز شهرستان لارستان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رساند.

احمد خضری دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بخش اوز لارستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: قدمت و سابقه این اثر به هفتصد سال قبل و به دوران تیموریان می رسد.

دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بخش اوز لارستان با بیان اینکه این اثر تا کنون چند بار تعمیر و مرمت شده، افزود: آخرین تعمیراین مسجد در هفتاد و پنج سال پیش انجام شده است.

وی در مورد مصالح به کار گرفته شده در بنای این مسجد اظهار داشت: بنای مسجد شیخ ابی اسحاق از سنگ گچ، ساروج و خشت خام ساخته شده و پس از تعمیر سیمان هم به این مصالح افزوده شده است.

خضری ادامه داد: معماری مسجد ویژه مناطق گرم و خشک جنوبی بوده و طوری بنای مسجد ساخته شده که نمازگزاران در فصول گرما و سرما در امان باشند.

دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بخش اوز گفت: مسجد شیخ ابی اسحاق روستای کهنه اوز دارای صحن و محوطه بزرگ، ‌تالار نمازخانه، شبستان،وضوخانه ، حمام، غسالخانه، چاه آب و حوض می باشد که معماری به کار رفته در ساخت این بناها بسیار ظریف و دیدنی است.

همچنین در ضلع جنوبی مسجد و در دامنه کوه، آرامگاه شیخ ابی اسحاق یکی از مجاهدان صدر اسلام وجود دارد. مسجد شیخ ابی اسحاق کهنه اوز با قدمت زیاد و معماری منحصر به فرد مناطق گرم و خشک جنوبی هنوز هم پذیرای نمازگزاران است.

گفتنی است، مسجد شیخ ابی اسحاق روستای کهنه به شماره 23403 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

 

 

---

 

http://www5.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=318619

کد خبر: 318619

زمان مخابره: 6/11/1387 - 11:46:44

 

 

مسجد شیخ ابی اسحاق اوز فارس در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد 

 

شیراز - سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری، مسجد شیخ ابی اسحاق روستای کهنه از توابع بخش اوز شهرستان لارستان را به شماره 23403 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رساند.

دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بخش اوز لارستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در این باره گفت: قدمت و سابقه این اثر به 700 سال قبل و به دوران تیموریان می رسد. 
احمد خضری با بیان اینکه این اثر تاکنون چند بار تعمیر و مرمت شده، افزود: آخرین تعمیراین مسجد در 75 سال پیش انجام شده است. 
وی درمورد مصالح به کار گرفته شده در بنای این مسجد گفت: بنای مسجد شیخ ابی اسحاق از سنگ گچ، ساروج و خشت خام ساخته شده و پس از تعمیر سیمان هم به این مصالح افزوده شده است. 
خضری ادامه داد: معماری مسجد ویژه مناطق گرم و خشک جنوبی بوده و طوری بنای مسجد ساخته شده که نمازگزاران در فصول گرما و سرما در امان باشند. 
دبیر انجمن میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بخش اوزگفت: مسجد شیخ ابی اسحاق روستای کهنه اوز دارای صحن و محوطه بزرگ، ‌تالار نمازخانه، شبستان،وضوخانه ، حمام، غسالخانه، چاه آب و حوض می باشد که معماری به کار رفته در ساخت این بناها بسیار ظریف و دیدنی است. 
همچنین در ضلع جنوبی مسجد و در دامنه کوه، آرامگاه شیخ ابی اسحاق یکی از مجاهدان صدر اسلام وجود دارد. مسجد شیخ ابی اسحاق کهنه اوز با قدمت زیاد و معماری منحصر به فرد مناطق گرم و خشک جنوبی هنوز هم پذیرای نمازگزاران است. 
روستای کهنه اوز چهار هزار نفر جمعیت دارد. 
لارستان به مرکزیت لار در 378 کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع شده است. kahneh , evaz

عملکرد دهیاری کهنه اوز از 1/5/86 تا 31/6/87

عملکرد دهیاری روستای کهنه اوز  از 1/5/86 تا ۳۱ مرداد 87

 

-          مکاتبه با اداره محترم برق اوز و پیگیری در خصوص رفع مشکل قطع برق و نوسانات آن.

-          شرکت در جلسه بهداشتی روستا جهت رفع معضل سگهای ولگرد.

-          کنترل ساخت و ساز و صدور اخطاریه به متخلفان در این زمینه و انعکاس آن به بخشداری محترم اوز .

-          معرفی افراد واجد شرایط به عامل فروش سیمان لارستان جهت دریافت سیمان.

-          مکاتبه با اداره محترم برق اوز در  خصوص نصب ترانس افزایش ولتاژ برق در روستای کهنه و پیگیری آن.

-       مکاتبه با بخشداری محترم اوز و بنیاد محترم مسکن انقلاب اسلامی لارستان در خصوص درخواست جهت صدور اسناد مالکیت منازل و اماکن روستای کهنه بر اساس نامه شماره 13 مورخه 31/6/86 .

-          مکاتبه با بخشداری محترم اوز در خصوص رفع مشکل شبکه تلوزیونی استانی .شماره 14 – 31/6/86 .

-          مکاتبه با بخشداری محترم اوز و نماینده محترم مردم لارستان و خنج در مجلس شورای اسلامی در خصوص رفع مشکل طرح هادی روستای کهنه.

-           مکاتبه با بخشداری محترم اوز و نماینده محترم مردم لارستان و خنج در مجلس شورای اسلامی در خصوص آسفالت نمودن جاده دوراهی کهنه به روستای کهنه و پیگیری آن.

-       مکاتبه با بخشداری محترم اوز و اداره محترم مخابرات لارستان در خصوص ترمیم و آسفالت کوچه و خیابانهای روستای کهنه که در به دنبال کابل گذاری سیم تلفن دیجیتال روستا حفر شده بوده است.

-          مکاتبه با بخشداری محترم اوز و اداره محترم راه و ترابری لارستان در خصوص احداث جاده اوز به شیراز از مسیر مربوط و روستای کهنه.

-          مکاتبه با بخشداری محترم اوز و پیگیری در خصوص ارتقاء و افزایش شبکه تلوزیونی آموزش در روستای کهنه.

-          تشکیل جلسه مشترک با شورای اسلامی روستا و هیات امناء شهرک کهنه و اهالی در خصوص شبکه آب روستا.

-          تشکیل جلسه مشترک با شورای اسلامی روستا در خصوص تعیین هزینه خدمات مدیریت پسماند روستا و ارائه گزارش آن به بخشداری محترم روستا.

-       مکاتبه با بخشداری اوز , فرمانداری لارستان , مخابرات استان فارس, مخابرات لارستان ,مخابرات کهنه و نماینده مردم لارستان و خنج در مجلس شورای اسلامی در خصوص رفع مشکل شبکه تلفن روستای کهنه به جهت اشکال در اتصال به شبکه اینترنت با توجه به درخواست اهالی روستا.

-          همکاری با آموزشگاه ام البنین کهنه با توجه به درخواست کتبی به این دهیاری در خصوص انعکاس مشکل ضعیف بودن برق آموزشگاه  به اداره برق اوز .

-          مکاتبه با بخشداری اوز و فرمانداری لارستان در خصوص نصب دستگاه BTS  در روستای کهنه و پیگیری آن.

-          همکاری با بخشداری اوز در خصوص تکمیل فرمهای اطلاعات مربوط به دهیاری و شورای اسلامی روستای کهنه.

-       مکاتبه با بخشداری اوز در خصوص درخواست واگذاری خودروی دولتی به روستای کهنه  جهت جمع آوری زباله با توجه به فرسودگی تراکتور موجود که بصورت مردمی خریداری شده است.

-          مکاتبه با بخشداری اوز و فرمانداری لارستان در خصوص درخواست افزایش و تقویت آنتن دهی موبایل روستایی.

-          مکاتبه با بخشداری اوز و اداره برق اوز در خصوص رفع مشکل روشنایی معابر و کوچه ها و پیگیری آن.

-          خرید کنتاکتور و فتوسل جهت روستا و همکاری با اداره برق اوز در نصب آن.

-          همکاری با ستاد انتخابات در هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی.

-          مکاتبه با بخشداری اوز در خصوص واگذاری دور دوم کالابرگ روستایی و پیگیری آن.

-          معرفی متقاضیان پروانه کسب در روستا به بخشداری اوز.

-          همکاری با اداره ثبت احوال اوز در خصوص تکمیل فرمهای کارت ملی و  توزیع کارتهای ملی اهالی روستا.

-          همکاری با اداره ثبت احوال اوز در خصوص ارسال گزارش فوتی.

-          همکاری با بخشداری اوز در خصوص ارائه گزارش مالی دهیاری.

-          شرکت در جلسات بخشداری اوز و فرمانداری لارستان.

-          شرکت در کلاسهای امداد هلال احمر اوز.

-          شرکت در کلاسهای آموزش دهیاران.شرکت در کلاسهای طرح معرفت بسیج سپاه پاسداران اوز.

-          همکاری با کارشناسان فنی صدا و سیماری مرکز فارس در خصوص رفع مشکل رویت شبکه های تلوزیونی صدا و سیما .

-          همکاری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اوز و اهدای هدیه نقدی در خصوص اعزام کاروان راهیان نور.

-          همکاری با اهالی روستا در رسیدگی به مشکلات و انعکاس آن به مسئولین مخصوصاً در زمینه برق روستا و تعویض تیر برقهای  خسارت دیده روستا.

-          مکاتبه با بخشداری اوز , استانداری فارس و مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق استان فارس در خصوص نصب دستگاه رگلاتور در روستای کهنه.

-       مکاتبه با بخشداری اوز , فرماندار لارستان , استانداری فارس , نماینده وزارت مسکن معاونت امور مجلس در وزارت مسکن و شهر سازی و نماینده مردم لارستان و خنج در مجلس شورای اسلامی در خصوص طرح هادی روستای کهنه و مشکلات حاصل آمده از پیامد آن.

-       مکاتبه با بخشداری اوز ,شورای اسلامی بخش اوز , شورای اسلامی روستای کهنه و پیشنهاد در خصوص اخذ عوارض ماشین آلات روستا عطف نامه شماره 2138 مورخه 26/10/86 بخشداری اوز.

-          مکاتبه با بخشداری اوز با توجه به درخواست اهالی روستا در خصوص تمدید زمان اخذ پروانه چاه کشاورزی .

-          مکاتبه با نماینده مردم لارستان و خنج در مجلس شورای اسلامی و انعکاس مشکلات روستای کهنه.

-          همکاری با کشاورزان روستا و رسیدگی به شکایات آنان با توجه به نامه کتبی آنان و ارجاع آن به مقامات ذیربط.

-          همکاری با اداره برق اوز در تعویض تیرهای برق آسیب دیده مسیر جاده   کهنه.

-          همکاری با ادارات راه و ترابری لارستان و جویم در خصوص آسفالت جاده دو راهی به روستای کهنه.

-          شرکت در جلسات انجمن اولیاء و مربیان مدارس و همکاری جهت رفع مشکلات.

-          همکاری با ادارات محیط زیست و منابع طبیعی در جلوگیری از شکار غیر مجاز پرندگان و حیوانات و حریق منابع طبیعی با توجه به خشکسالی .

-          ارسال فرم ساعات کار هفتگی دهیاری به بخشداری اوز.

-          نظارت بر کار نانوایی روستا .

-          نظارت بر بهداشت روستا.

-          مکاتبه با بخشداری اوز و آبفای روستایی در خصوص تهیه آب آشامیدنی مناسب برای اهالی روستا.

 

 

 

 دهیاری روستای کهنه اوز        

                                                                                                   مرتضی اسمعیلی 

چهره های ماندگار روستای کهنه - شهید ابراهیم جعفریان

یادی دوباره از شهید ابراهیم جعفریان

هو الشهید

 

شهید ابراهیم جعفریان 

نام پدر : محمد حسین جعفریان

محل تولد : کهنه اوز

تاریخ تولد : 30/1/1347

تاریخ شهادت : 21/4/1367

محل شهادت  : جبهه فکه

 

درباره شهید ابراهیم جعفریان :

شهید ابراهیم جعفریان فرزند محمد حسین در تاریخ 30 فروردین 1347 در خانواده ای متدین در کهنه اوز چشم به جهان گشودند. ایشان جوانی با اخلاق بودند و با اکثریت جوانان روستا رفتاری دوستانه داشتند . هنگام جنگ تحمیلی بر حسب وظیفه شرعی و ملی خود  جهت پاسداری از ایران اسلامی داوطلبانه په جبهه اعزام شدند . با توجه به اینکه شهید ابراهیم جعفریان از لحاظ بدنی اندامی ورزیده داشتند در خط مقدم جبهه مشغول به نبرد با دشمن غاصب بودند تا اینکه در مورخه 21 تیرماه 1367 در منطقه فکه بر اثر بمباران شیمیایی  بعثیها به درجه رفیع شهادت نائل شدند. روحش شاد و بادش گرامی باد. 

 

آرامگاه شهید ابراهیم جعفریان در کهنه اوز

کاروانسرای " مربط "( مربوط) کهنه اوز

( MERBET ) "کاروانسرای " مربط

 

 

 کاروانسرای مربط در زمان مظفرالدین شاه قاجار در منطقه مربط روستای کهنه اوز ساخته شده است. این بنای زیبا و ارزشمند در آن زمان توسط حاج محمد هادی کرامتی از اهالی اوز ساخته شده است . حاج محمد شریف کرامتی از اهالی  اوز نیز از کسانی بوده است که در ساخت این معماری نقش داشته است. این مکان در آن زمان از موقعیت مهمی در منطقه برخوردار بوده است و محل استراحت کاروانهایی بوده که از آنجا عبور می کرده اند. درب ورودی آن به سمت مغرب (به سمت روستای کهنه ) قرار دارد. لازم به ذکر است این کاروانسرا در نزدیکی امام زاده شاه قطب الدین قرار دارد. بیشترین مصالحی که در ساخت این معماری به کار رفته است سنگ و ساروج و گچ می باشد .لازم به ذکر است منطقه مربط از مناطق زراعی و کشاورزی اهالی کهنه اوز است که اکثریت دارای باغهای خرماست که در سالهای اخیر گامهای موثر در خصوص مکانیزه شدن باغهای مرکبات در این منطقه صورت گرفته است.آب این منطقه با توجه به افزایش میزان بارندگی سالانه و سدی که در سالهای اخیراً احداث شده نسبتاً شیرین می باشد. همچنین لازم به ذکر است اهالی مربط در قدیم الایام با توجه به نا امنی و قحطسالی آن زمان مجبور به ترک آنجا شدند که پیامد آن کوچ به روستای کهنه ی فعلی ، جناح بستک و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس و ... شده است.  

caravanserai of Merbet

caravanserai of Merbet had been building in Kahneh area , in the days of Mozafarddin The king of Ghajar. The beautiful and valuable mason was built by Haj Mohammad Hadi Keramati .Also , Mohammad Sharif Keramati had a special role on his architecture . Merbet had an important position in this area , and so many inns rest in the historical place during the trip

The sally port of Merbet opened of the west ," Kahneh village" , and placed of the near of Shah Ghotbeddin shrine

The building materials which used in this building include mortal , rock and plaster . Also  , Merbet is one of agricultural and agronomy area of Kahneh and has so many date garden .Fortunately , we observe so many progress  in the field of mechanization of fruits garden. Because of increasing the annual rainfull and the dam which built recently , the water of this area place is relatively sweet

Base of some reason such as famine and insecurity, people had to leave Merbet and immigrated to Kahneh village , Jenah , Bastak and some countries of Persian Gulf

 

 

 

Kahneh : is the nearest village to Evaz city with 3500 people 

Merbet : is a location in 14 km of Kahneh village

هنر شیره پزی خرما در کهنه اوز - عبدالله رحیمی

هنرشیره پزی خرما مطمئن کار هر کسی نیست.در این گزارش با یکی از شیره پزان مشهور  کهنه ای که در منطقه اوز هر کسی بر هنر و مهارت ایشان واقف است گفتگویی داریم که امید است مورد عنایت شما عزیزان واقع گردد. 

وقتی پای صحبت بزرگترها می نشینیم و صحبتهایشان را گوش می دهیم  متوجه خواهیم شد که خیلی از آداب و رسوم ایام قدیم را حتی نشنیده ایم چه رسد به اینکه آشنا باشیم و آن را به عنوان رسم در جامعه مد نظر داشته باشیم. هر چه فاصله بین نسل قبل و کنونی بیشتر باشد متاسفانه اطلاعات و آگاهی از فرهنگ اصیل گذشته نیز کمتر خواهد بود و حتی اصطلاحات بومی و محلی هم به دیار فراموشی سپرده خواهد شد. مقدمه فوق دلیلی شد بر اینکه به یکی از افراد شاعر و هنرمند از دیار کَهنه ی کُهن سر بزنیم و با ایشان مصاحبه ای داشته باشیم.

-        لطفاً خودتان را معرفی کنین.

. عبداله رحیمی فرزند عبدالرحیم تولد ۱۳۱۹ اهل و ساکن کَهنه اوز  و مدت ۳۵ سال به کار شیره پزی(شرَپاخی) مشغولم.

-        لطفاً درباره کارتان به خوانندگان این گزارش توضیح بدهید.

.  قبلاً در کَهنه مردم شیره پزی را خودشان برای خودشان انجام می دادند ولی بعداً که من این کار را برای خودم شروع کردم چون افراد روستا متوجه شدند شیره هایی که من تهیه می کنم مطلوبتر هست بعداً به من مراجعه می کردند تا من برایشان شیره خرما بپزم و این شد که من تا الان به شغل مشغولم. برای شیره خرما تهیه کردن یا همان دوشاب ابتدا ۲۰ کیلو خرما را با ۴٠ لیتر آب داخل دیگی که مخصوص اینکاره و از جنس مس هست می ریزیم که یک بِرد می گوئیم.زمان در تهیه شیره خرما خیلی مهمه. مخلوط خرما با آب داخل ظرف با حراتی که با یک مشعل گرم می شود باید حدود ۴۰ دقیقه بجوشد.البته برخی از خرما ها مثل شاهانی باید کمتر از آن و برخی که سفتتر هستند مثل زرد یا زرد حمال باید بیشتر بجوشند و این بستگی به تجربه داره که چقدر باید بیشتر بجوشه چون اگر حرارت آن بیشتر از زمان مورد نظر باشه دوشاب تیره رنگ خواهد شد.خرما و آب که به جوش آمد باید با پارو (خرماشکن) آن را خوب به هم زد تا خرما در آب حل شود.بعد از ۴٠ دقیقه که خوب حل شد دوباره ۲۰ لیتر آب به آن اضافه می کنیم و با پارِ (پارو) دوباره به هم می زنیم که خوب و کاملاً مخلوط بشوند و بعد  آن را داخل گونی نایلونی( گونی که محتوی قند و شکر بوده استفاده می کنیم) می ریزیم.با این روش جهت تصفیه شیره از خرما استفاده می کنیم.و گونی با محتویاتش را زیر دستگاه پرس قرار می دهیم و شیره در تار (ظرف سفالی نسبتاً بزرگ) ریخته می شود که حدود ۶٠ لیتره و دیگ مسی هم کاملاً تمیز می کنیم.بعد از تمیز کردن دیگ شیره ها را دوباره کم کم در دیگ می ریزیم .دوباره آنرا می جوشانیم و هنگام جوشیدن ضایعاتی که در کناره دیگ جمع می شود با ملاقه از روی آن می گیریم و این کار را با حوصله انجام می دیم تا شیره کاملا روشن و شفاف شود  و در آخر حدود بیست لیتر دوشاب می ماند.

-        چه موقع شما تشخیص میدین که شیره آماده شده؟

. خب این یک فوت و فن خاصی داره که با تجربه که در این زمینه داریم متوجه میشیم.چون خرماها با هم فرق دارن و اگه کسی تجربه نداشته باشه نمی تونه دوشاب مطلوبی به عمل بیاره.

-        انگیزه شما از اشتغال به  این کار چی بوده؟

. راستش از اول من این کارو برای خودم و فامیلهامون انجام می دادم ولی بعداً که مردم متوجه کیفیت بهتر دوشابهایی که من تهیه می کردم شدند همه مردم برای تهیه دوشاب به من مراجعه کردند و این شد که من تا الان مشغول این کار هستم.

 

-        برای تهیه دوشاب یا بهتره بگم شِرَپاخی چه وسایلی لازمه و استفاده می کنین؟

 

 

.  دیگ مسی( دیگی که من استفاده می کنم ظرفیت ۱۸۰ لیتر داره) , دستگاه پرس که زمان قدیم از سنگ و چوب بجای آن استفاده می کردند , پارِ(پارو-خرماشکن) که از جنس چوبه , مشعل حرارتی , تار (ظرف سفالی نسبتاً بزرگ جهت نگهداری شیره , مخزن سوخت نفت یا گازوئیل , بَهلَه (ملاقه بزرگ) , گونی برای تصفیه شیره از خرما , باسکول برای وزن کردن خرما و دوشاب.

-        آیا شما فقط از کَهنه مشتری دارین یا از جاهای دیگه هم مراجعه می کنند؟

. غیر از مردم کَهنه از جاهای دیگه هم مشتری دارم مثلاً از اوز , خنج , قلات , گلار , کوره , هود , بیدشهر , اَهِل , مارمه , محلچه و شهر لار که خیلیها هم سفارش میدن برای اقوام و فامیلهاشون که در شهرهایی مثل شیراز , اصفهان و حتی  در دبی و کویت هستند, می فرستند.

 

-        قیمت گذاریتون بر چه اساسیست؟

. هر بِردی که مساوی با ۲۰کیلو دوشاب خالصه  در قبال آن ۵٠٠٠ تومان می گیریم یا اگر خرما از مشتری باشه دوشاب کیلویی ۲۵٠ تومان می گیریم ولی اگر خرما از خودمان باشه کیلویی ۵۰۰ تومان می گیریم.

 

-        از شروع کارتان تا حالا آیا محیط کار و وسایلتان هم تغییراتی در آن ایجاد شده یا نه؟

. تغییرات که خیلی. مثلاً قبلاً کوره حرارتی با شَل درست می کردیم که اطراف آن را با پِش(برگ درخت نخل) می پوشاندیم تا گِل و خاک داخل دیگ نشه. قبلاً برای حرارت دیگ از خَشار ( چوب و ساقه های خشک درختان) استفاده می کردیم که خیلی وقتها ممکن بود حرارت بیشتر بشه و همین ممکن بود دوشاب تیره رنگ بشه ولی الان با توجه به اینکه دیگه مثل قبل نیست و حتی برای بخار ناشی از دیگ هواکش تهویه درست کردم که بهداشت رعایت بشه و از وسایل بهداشتی استفاده می کنیم.

- در این کار با چه مشکلاتی روبرو هستین؟

. خدا رو شکر مشکل خاصی نداریم مگر اینکه برق نباشه یا سوخت نداشته باشیم که کار تعطیل می کنیم.

-        چند نفر توی کارگاهتون کار می کنند؟

. چهار نفر کار می کنیم. دو نفر شیفت صبح تا شب و دو نفر شیفت شب تا صبح که بصورت شبانه روزی کار می کنیم البته خودم هر دو شیف هستم.

-        خاطره ای از زمان کار اگه دارین برای خوانندگان نشریه تعریف کنین.

. خاطره که زیاده مثلاً اینکه (با خنده) یکی از کسانی که اینجا پیش من کاره می کنه برای اولین بار مشعل رو روشن کردو  با صدای شدیدی که مثل انفجار بود خیلی ترسید و حتی چون نزدیک مشعل بود کمی موهای سرش هم سوخت. این مشعلها حالتی داره که وقتی خاموش شد دوباره اگه بخواهیم آن را روشن کنیم همین حالت پیش میاد و باید مواظب بود.

-        آقای رحیمی می دونم طبع شعر خوبی دارین .آیا در محیط کار و در زمینه شِرَپاخی(شیره پزی) هم شعر سرودین؟

. خب بعضی از مشتریها میان اینجا که چرا هنوز سفارشمون آماده نیست و ممکنه بعضیها حتی سروصدا هم بکنند و من در جواب با شعر به آنها اینطور میگم:

 

مشتری داد نزن شهر نظام است  اینجا

 هر کسی نوبت و بی نوبت حرام است اینجا

 گر تو خواهی که خیانت بکنی در نوبت  با رحیمی 

   مکن این صحبت و این حرام است اینجا

  مشتری بر سر من داد نکن       

 بی سبب نیست تو فریاد نکن

 نوبتت نزد رحیمی بُوَد اینگونه حساب         

  در صفوف رفقا باش و تو بیداد نکن

 

-  اگر با خوانندگان این گزارش صحبتی داشته باشین بفرمائید.

 . صحبت خاصی نیست . برای همه آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.

 

گزارش از : مرتضی اسماعیلی

چهره های ماندگار روستای کهنه - محمد صالح آزادی

گفتگو با کدخدایی مقتدر از تبار تیر و فرزند تفنگ و تاریخ

به مناسبت یکصد و ششمین سالگرد تولدش

 

   

در برابر فرزانه مردی نشسته ایم که احساس می کنیم تاریخ پر رمز و راز " مربوط " و " کهنه " و وقایع نا نوشته ی آباء و اجدادمان گشوده می شود. دلی را نمی یابی که " کدخدا " بذر مهر و دوستی اش را در آن نکاشته باشد.تاریخ شکارگاهی را به یاد ندارد که " مشکال " آنجا پازن و کبک و تیهو شکار نکرده باشد. شناسنامه اش می گوید او در مورخه 3/8/1282 سه ماه بعد از فوت پدرش به دنیا آمد اما خاقانی می گوید :

 

خرد شاخی که شد درخت بزرگ    در بزرگیش سرسری منگر

 

حادثه ی تلخ فوت ناباورانه نامزدش تاثیر عمیقی بر او می گذارد و وی را به خلوتی  معنوی و پربار می کشاند . این خلوتحافظه ی کهنسالش را لبریز از آیات قرآن , احادیث , قصص حافظ , سعدی , مولانا , فردوسی , خیام , محیا , فائز و ... می کند. در کمال تعجب او هیچگونه سواد نوشتن ( بجز اسم خودش ) ندارد. اما هر متنی با هر خطی را به راحتی و روان می خواند. حافظه اش هم می گوید او مرد بزرگیست. در زندگی " آزادی " بن بستی وجود ندارد زیرا او بر این باور است که :" یا راه را باید رفت یا راه را باید ساخت".

 

·        لطفاً خودتان را معرفی بفرمائید.

 

-          محمد صالح آزادی فرزند محمدصالح فرزند عبدالکریم متولد سنه ی 1282 هستم و حدوداً سه ماه بعد از فوت مرحوم پدرم به دنیا آمدم.

 

• شما دوران چه پادشاهانی را به خاطر دارید؟

-          بنده تاجگذاری احمد شاه را به راحتی به یاد می آورم. احمدشاه نوجوان بود که تاجگذلری کرد.

• شما از چه طایفه ای هستید؟

-          از یکی از قدیمیترین طوایف کهنه , طایفه مربوطی هستم که افراد این طایفه در روستای بسیار قدیمی مربوط زندگی می کردند که به خاطر ناامنی ,سرقت و قحطی از مربوط فعلی مهاجرت کردند و به نظرم دیگر آن افراد در قید حیات نباشند.

 

• در حال حاضر فرزندان مربوطی ها در کجا زندگی می کنند؟

-          فرزندان آنها اکثراً فامیلشان " مربوطی " می باشد و غالباً در بخش جناح و دیگر روستاهای منطقه فرامرزان, بندر لنگه, بحرین و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس زندگی می کنند.

 

• آیا ارتباطی هم با آنها دارید؟

-          خیر. متاسفانه هیچ ارتباطی نداریم و خیلی مشتاقم که از نزدیک آنها را ملاقات نمایم و به گرمی از آنها استقبال می نمایم.

 

• چرا در اطراف کهنه برجها و قلعه هایی بر بلندای کوه احداث شده است؟

-          در زمانهای قدیم منطقه خیلی ناامن بود. این ساختمانها که بسیار مستحکم با مصالح سنگ و ساروج و دیوارهای پهن احداث گردیده به منزله ی دژها و قلعه هایی بوده که جهت نگهبانی و دیده بانی و جلوگیری از سرقت و یورشهای ناگهانی و مسلحانه به روستا بر بلندای کوه ساخته شده اند. تعدادی از این آثار هنوز پابرجاست و به نظرم علت اینکه این روستا را " کهنه " می نامند تعداد زیادی قلعه در اطراف کهنه باشد چون در فارسی پهلوی کلمه " کهنه " به معنی " قلعه " می باشد.

 

• در مورد وضعیت کشاورزی مربوط , کهنه و پهروز صحبت بفرمائید.

-          مراکز مورد سوال شما در زمانهای قدیم مرکز تولید گندم , جو ,صیفی جات و انواع خرماهای مرغوب بوده و (تا حدودی ) می باشد. تولیدات این محصولات در زمانهایی که رونق داشت به حدی بود که هیچ فردی از کهنه برای امرار معاش نیاز نبود به کشورهای خلیج فارس بروند. از طریق فروش این محصولات درآمد کافی داشتند. در زمانهای قدیم درآمد حاصل از محصولات کشاورزی این مناطق از درآمد در کشورهای حوزه خلیج فارس به مراتب بیشتر بود.

 

• در آن زمانها کشاورزی چه کسانی رونق بیشتری داشت؟

-          طوایف رئیس , خواجه , ملا , نجار , محمد رضا , محمدکریم , و مربوطی ها که در این میان خواجه نورالدین نوری و عبداله عبدالرضا رضایی  که کشاورزیشان بهتر بود و بقیه هم دامدار بودند که آنها هم درآمد خوبی داشتند.

 

• می توانیم چند سوال خصوصی از شما داشته باشیم؟

-          البته بفرمائید.

 

• جمعیت انبوهی در مراسم تشیع , تدفین و ترحیم مرحومه همسرتان شرکت کرده بودند! توضیح می دهید چرا؟

-          از آنجائیکه بنده حدود 12 سال کدخدای کهنه بوده ام و مهمانیها و جلسات زیادی در خانه ی بنده برگزار می شد و میزبان افراد زیادی بوده ام , کلیه زحمات تهیه و پخت و غذا و پذیرایی میهمانها بر عهده همسرم بود و او هم با امکانات ابتدایی و کم آن زمان با خوشرویی و آبرومندانه از همه پذیرایی می کرد و همه آمده بودند  تا از زحمات همسرم قدردانی نمایند و از فرصت می کنم و از حضور همه ی ای عزیزان تشکر و قدردانی می نمایم.

 

• شما چند فرزند , نوه و نتیجه دارید؟

-          تا چند ماه دیگر به مرز 140 ( یکصد و چهل ) نفر می رسد.

 

• شما در این سن و سال حافظه خیلی خوبی دارید! آیا این استعداد سرشار شما به فرزندانتان هم به ارث رسیده است؟

- بله , خدا را شاکرم که از فرزندان دخترهایم اکثراً تحصیلات عالیه دارند.

 

* آن طور که شنیدیم شما یک  تفنگ محبوب و یاور همیشگی دارید ,  الان کجاست؟

- من از این تفنگ و دوربین و قطار فشنگ و چاقو خاطرات زیادی دارم و هر کدام از اینها را نزد فرزندانم به رسم یادبود به یادگار گذاشته ام.

 

* و صحبت آخر...

- از شما که به افراد مسن و سالخورده اهمیت می دهند و احترام قائلند تشکر می کنم.

 

 

گزارش از : مصطفی رضایی و مرتضی اسماعیلی